آشنایی با تاریخچه ابزار دقیق

اگر فقط چندسال (شاید 15 سال) به عقب بازگردیم، میبینیم فرآیندهای کنترل و ابزار دقیق بسیار ساده بودند. با پیشرفت لحظه ای تکنولوژی و ظهور عملیات های مبتنی بر نرم افزار این فرآیند دچار تحولاتی وسیع شد.
همچنین فرآیند های اندازه گیری و کنترل به طور عمده اشاره به “اندازه گیری و کنترل” دارند که به طور متوالی از تکنولوژی های مکانیکی و دستی، هیدرولیکی، پنوماتیکی، الکتریکی و دیجیتالی استفاده می شود. این رشته بعد از جنگ جهانی دوم سریع گسترش یافت و پیشرفت رو به جلوی خود را با سیستم ها و وسایل بر مبنای دیجیتالی ادامه داد، این وسایل و سیستم ها امروزه نیز به سرعت به پیشرفت خود ادامه می دهند.

درمورد پیدایش ابزار دقیق و علم کنترل فرضیه های بسیاری مطرح است ولی می توان گفت به طور قطع مهندسان روم باستان - 2600 سال پیش از میلاد مسیح- وسایل اندازه گیری ساده را ابداع نموده بودند و با همان وسایل اندازه گیری ساده می توانستند ارتفاع فونداسیون ها و ساختمان های هرمی شکل خود را اندازه بگیرند. همچنین دقت بسیار بالا در ابعاد و حجم سنگ های بجا مانده از آن دوران نیز گواهی بر دقت بالای این ابزار اندازه گیری می باشد.همچنین سد سازی در روم باستان نیز رواج داشته و آب مورد نیاز برای آبیاری سرزمین توسط این سدها تامین می شده. پس می توان گفت رومیان قرنها پیش فلومترهای ابتدایی را طراحی کرده و ساخته بودند تا با استفاده از آن توزیع و هدایت آب را مدیریت کنند.

در دوران انقلاب صنعتی و اندکی پیش از آن نیز شاهد ابداعاتی نظیر لوله پیتوت، گاورنر فلای بال هستیم. پس از انقلاب صنعتی و در اواخر 1800 میلادی ترمومترهای نوع چوب و نوع قطع و بارومترهای جیوه وجود داشتند و از انواع ابزار دقیق در دسترس عموم بودند و در اوایل 1900 کنترل کننده های پنوماتیکی و کنترل کننده های دما در بازار موجود شدند.

جنگ جهانی اول را می توان آغاز شکوفایی و نوآوری در حوزه ابزاردقیق دانست. در طی جنگ جهانی اول نیاز به افزایش راندمان تسلیحات و ادوات جنگی به شدت احساس می شد و همین نیاز مقدمه ای برای طراحی اتاق های کنترل پیشرفته و انواع تحلیل کننده ها، فلومترها و ولت مترهای الکتریکی شد که به سرعت در بازار مطرح شدند.
در دوران جنگ جهانی اول تا دهه 1930 میلادی بیش از 600 کمپانی تولید کننده و فروشنده ادوات صنعتی وجود داشت.

در اوایل دهه 1940 میلادی روش تنطیم زیگلرونیکولز گسترش یافته بود. جنگ جهانی دوم نیز موج دیگری از ابداعات را به همراه داشت. در این دوران ترانسمیترهای فشار، تمام ادوات الکترونیکی و ادوات بالانس کننده نیرو تولید شدند.
در اواخر این دهه فرآیندهای کنترل صنعتی با ترانزیستورهای ابتدایی جایگزین شدند. 

از دهه 1960 و با ورود کامپیوتر به عرصه صنعت، شاهد تحولات در فرآیند کنترل هستیم. در این دوران در DDC یا کنترل دیجیتال مستقیم همراه با لامپ CRT به عنوان رابط اپراتور، کنترل کننده های برنامه پذیر PLCها، اندازه گیرهای گردابی استفاده شدند و همچنین شیرهای کنترل نیز اصلاح شدند. در دهه 1970 میکروپروسسورها، سیستمهای کنترل توزیع شده، کابلهای فیبر نوری، تحلیل کننده های اکسیژن درون بدن و ICهای حافظه با دستیابی تصادفی RAM طراحی و وارد چرخه کنترل شدند.
با ورود به دهه 90 میلادی و فراگیری کامپیوترهای شخصی PC، نرم افزارهایی متناسب با DCS و PLC طراحی شدند. 

طبیعت کنترل و اندازه گیری ناشناخته است. هر چند بر گرایش های حاضر انتظار می رود که خطوط نامحدود بین DCS ها و PLC ها ناپدید شود، عیب یابی اتوماتیکی و خود تعمیری افزایش یابد، هوش های مصنوعی به کار گرفته شوند و سیستم های باس ارتباطات در دستگاه های بسیار بزرگ به یک استاندارد، قانومند خواهند شد..